مجله دلتا-مجله دانستنی-اکسیژن - نوشته هایی از همه چیز و همه جا

دانشمندان اولین جانداری که برای زنده ماندن به اکسیژن و تنفس نیاز ندارد را کشف کردند.

بدون نیاز به اکسیژن ?

دانشمندان به تازگی دریافته‌اند که یک انگل عروس دریایی مانند ژنوم? میتوکندری ندارد. در واقع این اولین چند سلولی است که این فقدان در آن مشاهده می‌شود. این موجود نفس نمی‌کشد و زندگی خود را کاملا بدون نیاز به اکسیژن طی می‌کند. در مجله دلتا درباره این موجود زنده بدون نیاز به اکسیژن بخوانید.

موجود زنده بدون نیاز به اکسیژن ?

این کشف تنها موجب تغییر باور و دانستنی های ما از زندگی روی زمین نمی‌شود. بلکه، می‌تواند پیامدهایی در جستجوی حیات فرازمینی نیز داشته باشد. حیات روی زمین در بیش از 1.45 میلیارد سال پیش شروع به پیشرفت و متابولیسم اکسیژن، یعنی تنفس کرد. اولین بار یک باکتری کوچک و بزرگ با یکدیگر ادغام شدند و به طور مسالمت آمیز در کنار یکدیگر زندگی کردند. این زندگی که برای هر دو گونه سودمند بود.

این رابطه همزیستی منجر به تکامل دو ارگانیسم در کنار هم شد و سرانجام این باکتری‌ها به اندامک‌هایی به نام میتوکندری تبدیل شدند. هر سلول بدن به جز گلبول‌های قرمز تعداد زیادی میتوکندری برای تنفس دارند. آن‌ها اکسیژن را تجزیه می‌کنند تا مولکولی به نام آدنوزین تری فسفات (ATP) تولید شود که از آن برای تولید نیروی انجام فعالیت‌ها استفاده می‌شود.

برخی سازگاری‌هایی وجود دارد که به بعضی از ارگانیسم‌ها اجازه می‌دهد تا در شرایط کم اکسیژن رشد کنند. اما وجود ارگانیسم‌های چند سلولی بی هوازی (بدون نیاز به اکسیژن) یکی از بحث‌های میان دانشمندان بوده است. تا اینکه یک تیم تحقیقاتی نگاهی دقیق‌تر به یک انگل ماهی قزل آلا به نام Henneguya Salminicola کرد.

این انگل‌ها که مضر نیستند می‌توانند در کیست‌های گوشتی ماهی و در شرایط کم و بی اکسیژن زندگی کنند. اما چگونه می‌توانند چنین کاری را انجام دهند؟ با بررسی‌های دقیق و میکروسکوپی که انجام شد، محققان دریافتند که این انگل ژنوم مربوط به میتوکندری، ظرفیت تنفسی و تقریبا تمام ژن‌های مربوط به رونویسی میتوکندری را از دست داده است.

نتایج بدست آمده نشان داد که این موجود چند سلولی می‌تواند بدون نیاز به اکسیژن زنده بماند. اما این که دقیقا چگونه این کار را انجام می‌دهد همچنان یک راز است. ممکن است این انگل با دریافت و بیرون کشیدن ATP از میزبان خود این کار را انجام دهد.

این کشف تأیید می‌کند که سازگاری با یک محیط بی‌هوازی منحصر به یوکاریوت‌های تک سلولی نبوده و می‌تواند در یک موجود چند سلولی و انگلی نیز تکامل یابد.

بیشتر بخوانید: در مجله دانستنی دلتا مطلب «ربات ماهی مرکب» را بخوانید.