سفارش تبلیغ
صبا ویژن

کشف راز انقراض کرگدن پشمالو

 محققان با مطالعه مهره‌های گردنی کرگدن های پشمالو که هزاران سال پیش منقرض شده اند، شواهد تازه‌ای بر علت انقراض این جانوران یافتند.

کرگدن پشمالو در اواخر عصر یخبندان در کره زمین پراکنده بودند و پیش از انقراض مرموز آن‌ها در حدود 10 هزار سال قبل، قلمروی ناحیه وسیعی از اروپا تا کره جنوبی را در اختیار داشتند. پیش از این تصور می‌شد که شکار بیش از حد کرگدن پشمالو توسط انسان‌های نخستین در کنار بیماری و تغییرات آب و هوایی عامل کاهش شمار این حیوان در عصر یخبندان بوده است. اما محققان به تازگی دلیل دیگری برای کاهش و انقراض آنها یافته‌اند. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره این تحقیقات جدید می‌خوانید.

انقراض کرگدن پشمالو

مطالعه روی مهره‌های گردن گونه‌های منقرض شده این جانور و مقایسه آن با مهره‌های گردنی کرگدن‌های امروزی نشان می‌دهد که مدارکی دال بر وجود نوعی وضعیت نادر در استخوان‌های مربوط به دوران پلیستوسن وجود دارد به این معنا که ناهنجاری‌های ایجاد شده به دلیل بارداری دشوار این جانور، در کاهش تعداد آنها نقش داشته است.

محققان مرکز تنوع زیستی Naturalis واقع در «لیدن» هلند استخوان‌های گرفته شده از موزه‌های آمریکایی و اروپایی را از نظر گونه‌های زنده و منقرض شده مورد بررسی و مطالعه قرار دادند. آن‌ها در خلال مطالعات خود، وجود مهره گردنی سرویکال را در بسیاری از کرگدن‌های منطقه دریای شمالی کشف کردند. این در حالی است که کرگدن‌های امروزی فاقد این ویژگی هستند.

به گفته محققان، این بدان معناست که جانوران منقرض شده تحت تأثیر این شرایط آسیب پذیر بوده‌اند. دانشمندان معتقدند که در کرگدن‌های امروزی، وجود چنین مهره‌ای به خودی خود آسیبی به جانور وارد نمی کند و اغلب با بارداری‌هایی در ارتباط است که تحت شرایط سخت و دشوار رخ می‌دهند.

مهره گردنی در مطالعات قبلی، در جانوران متعلق به اواخر دوران «پلیستوسن»، یکی از دوره‌های زمین‌شناسی از 2/5 میلیون سال پیش تا 10 هزار سال پیش، مشاهده شده بود و دانشمندان معتقدند که این ویژگی در درصد بالایی از ماموت‌های پشمالوی منقرض‌شده به چشم می‌خورده است. همین مساله، کنجکاوی محققان را برانگیخت تا کرگدن پشمالو را که گونه مشابه ماموت‌های پشمالو بودند و مانند آن‌ها در اواخر دوران پلیستوسن می‌زیستند و مرگ مشابهی داشتند، مورد مطالعه قرار دهند.

استخوان‌های کرگدن پشمالو از دریای شمال تا دلتای رودخانه در هلند غرق شده بودند. مطالعات دانشمندان نشان می‌دهد که در جمعیت کرگدن‌های پشمالو مشکلی وجود دارد. امروزه، کرگدن‌ها با تهدید شدیدی مواجه اند و برخی گونه‌ها در حال حاضر در معرض شدید کاهش جمعیت روبه رو هستند. در این میان، شواهد حاکی از آن است که کرگدن‌های سیاه غربی به طور کلی منقرض شده اند.

محققان، استخوان های امروزی را که در این تحقیقات مورد استفاده قرار گرفته اند از حداقل پنج دهه قبل جمع آوری کرده اند و امیدوارند که با این مطالعات بتوانند قبل از این که خیلی دیر شود، از خطری که جمعیت کرگدن‌ها را تهدید می کند، جلوگیری کنند.

پیشنهاد مطالعه: برای مطالعه بیشتر مطلب «چرا بعضی از گیاهان گوشت خوار شدند؟» را بخوانید.


چرا بعضی از گیاهان گوشت خوار شدند؟

 حدود 70 میلیون سال پیش هنگامی که دایناسورها حاکمان این کره خاکی بودند، یک ناهنجاری ژنتیکی باعث شد تا برخی از گیاهان گوشت خوار شوند.

انواع گیاهان گوشت خوار

مطالعات جدید نشان می‌دهند ژن‌هایی که در گذشته به بهبود عملکرد ریشه و برگ‌ها کمک می‌کردند، جهش یافته‌ و باعث شدند تا این گیاهان به گوشت‌خواری روی بیاورند و این فرآیند طی میلیون‌ها سال صورت گرفته است. در واقع این جهش ژنتیکی باعث شد بعضی از گیاهان غیرگوشت‌خوار، طی ده‌ها میلیون سال به گیاهان گوشت خواری تبدیل شوند که هر لحظه در انتظار طعمه خود هستند. گوشت‌خوار شدن مزیت‌های دیگری نیز برای این گیاهان به همراه داشته است. در واقع گیاهان گوشت خوار با شکار و مصرف موجودات غنی از مواد مغذی بخش عظیمی از نیاز خود را تامین می‌کنند و این مورد به آن‌ها امکان داده که حتی در خاک نامساعد هم بتوانند رشد کنند. در این مطلب از مجله دلتا درباره تکامل این گیاهان خواهید خواند.

چرا گیاهان گوشت خوار وجو دارند

برای بررسی چگونگی تکامل گیاهان گوشت خوار تیم بین‌المللی گیاه شناسان و زیست شناسان به سرپرستی یورگ شولتر (Jörg Schultz)، دانشیار دانشگاه وربزبورگ آلمان، ژنوم و آناتومی سه گیاه گوشت‌خوار را مقایسه کرده‌اند. در حقیقت صدها گونه از گیاهان گوشت خوار وجود دارند اما محققان تصمیم گرفتند تا سه گیاه حشره‌خوار مرتبط که همه آن‌ها اعضای خانواده ژاله‌پوشان (Droseraceae) هستند را بررسی کنند. طبق گفته محققان این سه گیاه با حرکت‌های خاص خود طعمه را شکار می‌کنند.

تیم تحقیقاتی پس از تجزیه و تحلیل این گیاهان، روندی سه مرحله‌ای را به سمت گوشت‌خوار شدن گیاهان کشف کردند. در ابتدا و در حدود 70 میلیون سال پیش یکی از اجداد اولیه غیر گوشت‌خوار این سه گیاه تحت یک جهش ژنتیکی نسخه دیگری از کل DNA و ژنوم خود تولید کرد. این جهش ژنتیکی، ژنوم ریشه و برگ‌ها را تغییر داد و باعث شد تا بتوانند عملکردهای دیگری را نیز ارائه دهند. برخی از ژن‌های برگ برای ایجاد تله توسعه یافتند، در حالی که فرآیندهای تغذیه‌ای و جذب مواد مغذی نیز توسط ژن‌های دیگر توسعه یافتند؛ به عبارتی دیگر این مکانیزم جدید به ریشه‌هایی که به دنبال تغذیه از خاک بودند، یاری می‌رساندند.

انواع گیاهان گوشت خوار

مرحله دوم در حرکت گیاهان گوشت خوار به سمت گوشت‌خوار شدن هنگامی اتفاق افتاد که گیاهان مواد مغذی جدیدی از طعمه‌های خود دریافت کردند. در آن زمان دیگر برگ‌ها و ریشه‌ها به شکل قدیمی خود مورد نیاز نبودند و بسیاری از ژن‌هایی که درگیر مکانیزم گوشت‌خوار شدن گیاه نبودند به مرور زمان از بین رفتند. به عنوان مثال امروزه گیاه چرخ آبی کوچک در ابتدای رشد خود یک ریشه ابتدایی به دست می‌آورد اما این ریشه طی فرآیند بالغ شدن، دیگر رشد نمی‌کند چرا که برخلاف گذشته گیاه دیگر نیازی به آن ندارد. در حقیقت این ریشه کوچک تنها بقایای چیزی است که زمانی یک سیستم ریشه‌ای کامل بوده است.

در مرحله سوم تبدیل شدن به گیاهان گوشت خوار، گیاهان دچار تحولات تکاملی خاصی نسبت به محیط خود شدند. محققان دریافتند که ریشه‌ها و برگ‌ها به صورت تله تکامل یافته‌اند و ژن‌های ریشه که زمانی برای جستجو و جذب مواد مغذی از خاک مورد استفاده قرار می‌گرفتند، اکنون به منظور ایجاد آنزیم‌های مورد نیاز برای هضم و جذب مواد مغذی از طعمه‌ها فعالیت می‌کنند. همچنین ژن‌هایی که در گذشته به تولید شهد برای جذب حشرات گرده افشان می‌پرداختند، امروزه با تولید مواد مختلف، سعی دارند تا طعمه‌ها را به سمت گیاه جذب کنند.

پیشنهاد مطالعه: برای مطالعه بیشتر مطلب «ترسناک‌ترین و عجیب ترین گیاهان دنیا» را بخوانید.